2022 Sözleşmesinin Getirdiği Yenilikler
Personele İlişkin Hükümler - I
1. Sağlık Personeli Tanımı
2018 ve önceki sağlık hizmet alım sözleşmelerinin “Tanımlar” başlığı altında “Sağlık personeli” tanımlanmamıştı. 2022 sözleşmesinde ise sözleşme kapsamında yer alan branşlarda/sağlık hizmetlerinde görev yapan hekim ve fizyoterapist olarak tanımlandı.
Burada akla gelen soru, sağlık personelinin tanımlanmasının nasıl bir etki ortaya çıkaracağı olacaktır. 2022 yılı sözleşmenin 9.1 maddesinde SHS’nin sözleşme kapsamındaki branşlarda/sağlık hizmetlerinde kuruluş ve faaliyetleriyle ilgili tabi olduğu mevzuata uygun (Sağlık Bakanlığı Mevzuatı) personel ve sözleşmede (SGK sözleşmesi) belirtilen özel koşullara uygun sağlık personeli bulundurmakla mükellef kılınmıştır. Aksi takdirde her bir sağlık personeli için 10.000 TL cezai müeyyide uygulanacaktır.
2018 ve önceki yıllarda imzalanan sözleşmelerde yine 9.1 maddesinde yer alan hükme göre yeterli sağlık personeli bulundurmak zorundaydı. Aksi takdirde sözleşmenin 12.3 maddesine göre her bir personel için 10.000 TL cezai müeyyide uygulanacaktı.
İlk bakışta 2022 yılı sözleşmesi ile daha önceki yıllarda yürürlükte olan sözleşmeler arasında herhangi bir fark olmadığı düşünülebilir. Oysaki temel farklılık sağlık personelinin tanımlanmış olmasıdır. Çünkü önceki sözleşmelerde sağlık personeli tanımı yapılmadığından dolayı, bu tanım Özel Hastaneler Yönetmeliğine göre yapılmaktaydı. Yönetmelikte sağlık personeli tanımı içinde, hekimlerin yanında eczacı, ebe, teknisyen gibi çalışan gruplarının hepsi yer almaktadır. Özel Hastanede en az çalışması gereken personel sayısı da Yönetmelik Ek:1 de belirtilmiştir. Bu durumda özel hastanede belirli bir dönem eczacı istihdam edilmediği varsayıldığında, o dönem için sözleşmenin 12.3 maddesine göre 10.000 TL ceza uygulanması gerekecekti.
2022 yılı sözleşmesinin yürürlüğe girmesiyle birlikte sadece tanımlanan sağlık personelinin eksikliği halinde ceza uygulanacaktır. Kısaca hekim ve fizyoterapist eksikliği söz konusu olunca ceza uygulanacaktır. Peki geçmiş dönem için yapılacak inceleme ve denetimlerde eski sözleşme hükümlerine göre ceza uygulanabilir mi? Bu sorunun cevabı için tekrar sözleşme hükümlerine müracaat etmek gerekmektedir. 2022 sözleşmesinin 14.12 maddesinde tebliğ ve itiraz aşamaları tamamlanmamış olan fiil/fiiller için bu sözleşme hükümleri uygulanır demektedir. Dolayısıyla 2022 yılı sözleşmesinin yürürlük tarihinden sonra diğer sağlık personelinin eksikliği durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ceza uygulanmayacaktır.
2. SHS’de Hizmet Sunan Hekimler
2022 sözleşmesinin 9.2.1 maddesinde, sağlık hizmet sunucunun sözleşme kapsamında her bir branşta/sağlık hizmetinde ayrı ayrı olmak üzere görev yapan hekimlerin en az %60’ı üzerinden hizmet sunmak zorunda olduğu belirtilmiştir. Eksikliğin tespit edilmesi halinde 5.000 TL ceza uygulanacağı aynı madde de belirtilmiştir.
2018 ve önceki sözleşmelerin yine 9.2.1 maddesinde aynı düzenleme mevcut olmakla birlikte cezai müeyyide aynı sözleşmenin 12.1 maddesine göre 1.000 TL olarak belirlenmişti.
Peki 2018 sözleşmesinin yürürlükte olduğu dönem için 01.07.2022 tarihinden sonra (yeni sözleşmenin yürürlük tarihinden sonra) yapılan tespitler için uygulanacak olan ceza tutarı ne olacaktır?
2022 sözleşmesinin 14.12 maddesinde, tebliğ ve itiraz aşaması tamamlanmamış fiil/fiiller için 2022 sözleşmesinin uygulanacağı belirtilmiştir. Ancak önceki sözleşmelerde de aynı hüküm bulunmakla beraber 2022 sözleşmesinde diğer yıllardan farklı olarak tebliğ edilen her bir ceza koşulu için bir defaya mahsus olmak üzere fiilin gerçekleştiği dönem için yürürlükte olan sözleşme hükümlerine göre ceza uygulanır demektedir. Bu durumda, 9.2.1 maddesi için eski sözleşme hükmüne göre ceza uygulanmasını talep etmek yerinde olacaktır.
3. Hekimlere Ait Bildirimler
Sağlık hizmet sunucunda görev yapmaya başlayan hekimler sözleşmenin 9.2.2 maddesine istinaden 5 iş günü içerisinde ilgili Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezine bildirilmesi gerekmektedir. Bildirimin süresi içerisinde yapılmaması halinde 2022 sözleşmesine göre 5.000 TL cezai müeyyide, 2018 sözleşmesine istinaden ise 12.1 maddesine göre 1.000 TL cezai müeyyide uygulanacağı belirtilmiştir. Hekimlerin göreve başlamasına istinaden uygulanacak olan ceza tutarında artış olmuştur.
Hekimlerin bildirilmesiyle ilgili olarak karıştırılan bir husus olan Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşma kapsamında olmayan hekimin bildirip bildirilmeyeceği hususudur. Sözleşmenin 9.2.2 maddesinde SHS tarafından bildirilmediği tespit edilen hekimin çalışma belgesine istinaden MEDULA sisteminde Kurumca resen aktif hale getirileceği belirtilmiştir. Burada SGK ile sözleşme kapsamında olup olmadığına ilişkin bir ayrım gözetilmemiştir. Dolayısıyla ilerde cezai müeyyideye muhatap olmamak için SGK ile sözleşme kapsamında olmayan hekimin işe başlaması durumunda bildirimde bulunmak faydalı olacaktır.
Hekimlere ait diğer bildirimlerin konusunu geçici olarak görev başında olmama durumu ile görevi bırakma durumu oluşturmaktadır. Sözleşmenin 9.3 maddesinde düzenlenmiştir. Geçici olarak görev başında olmama haline izin, rapor, eğitim gibi durumlar örnek olarak gösterilmiştir. Hekimlerin geçici olarak görev başında olmamaları halinde, en geç bu halin başladığı tarih itibariyle MEDULA sisteminde pasif hale getirilmesi gerekmektedir. Sürekli ayrılanlar ise 5 iş günü içinde bildirimlerinin yapılması gerekmektedir. Bu bildirimlerin süresi içerisinde yapılmaması halinde 2022 sözleşmesinde 5.000 TL, 2018 sözleşmesinde ise sözleşmenin 12.1 maddesine göre 1.000 TL para cezası öngörülmüştür.