YE, OYNA VE SAĞLIKLI BÜYÜ
Sevgili ebeveynler, sizlerle bir zaman tüneline girelim ne dersiniz? Hatırlar mısınız çocukluğunuzda ders aralarında neler yerdiniz, içerdiniz? Okul kantinleriniz var mıydı, varsa ürün çeşitliliği bakımından bu kadar zengin miydi seçenekleriniz? Bu arada okula nasıl gidiyordunuz, servisle mi? Hayır mı? O zamanlar beslenmenin üzerine bu kadar düşülür müydü, sanki sadece doymak ve yaşamak için bi araçtı yemek yemek... Herşey doğaldı, kendi mamüllerinizdi belkide güvenilirliğinden emindiniz, aktiviteleriniz de cabası.
Çocuklar için beslenme, yetişkinler için beslenme ile aynı prensiplere dayanmaktadır.
Obez olmak demek yalnızca tartıda görülen yağ fazlalığı demek değildir. Yetişkinler gibi tıpkı obez çocuklar da şimdi ve daha sonraki hayatlarında ciddi sağlık riski altındadır.
Bir çocuğun 8 yaşından önceki sağlık durumu, ilerisi için iyi fikir verir.
Her çocuğun büyüme hızı farklıdır. Erken çocukluk döneminde (0-3 yaş) sıkça karşılaştığımız tombulluk ileriki dönemde obezitenin habercisi değildir. Bir çocuğun bedeni sürekli değişmekte ve büyümektedir. Bu nedenle kilo kontrolü için uygun yaş döneminde değillerdir. Ebeveynler olarak sizler ASLA çocuklarınızla birlikte aynı beslenme programı içerisine girmeyiniz. Onların da yetişkinlikler gibi karbonhidrat – protein ve yağlara ihtiyacı vardır ancak farklı yaşlarda ihtiyaç duyulan spesifik besinlerin miktarı da önemlidirBebeğiniz ilk doğduğundaki kilosundan 3-4 gün içerisinde belli bir düşme olur fakat ilk 10 gün sonunda doğum kilosuna ulaşması beklenir.
Emzirmek hem bebeğiniz hem de sizin sağlığınız için büyük bir fark yaratabilir.Emziren bebekler kadar emziren anneler de şanslıdır, emzirmek kadınlarda meme ve yumurtalık kanseri ile anemi ve kemik erimesi riskini azaltır ve günlük olarak yaklaşık 500 kalori yakar.
EMZİRMEK BEBEĞİM NASIL YARARLI ?
·Sütünüz bebeğiniz için en steril, ısısı en ideal besindir.
·Sütünüzün içeriği bebeğiniz gereksinmelerine uygun olarak günden güne saatten saate değişiklik gösterir.
·İçeriğinde sindirime yardımcı enzimler ve büyüme hormonları bulunur.
·Orta kulak iltihabı riskini azaltmaktadır.
·Bebeğinizin çene, diş ve diğer bazı reflekslerinin gelişimi için önemlidir.
·Bebeğiniz için antialerjeniktir.
·Beyin ve sinir sistemi için gerekli olan elzem yağ asitleri ilk 4 ay boyunca sentezlenememektedir ve anne sütünde inek sütüne göre 8 kat daha fazladır.
İLK 6 AY SADECE ANNE SÜTÜ
Diğer aylarda anne sütüne ilaveten:
6. aydan itibaren; devam maması, yoğurt, meyve – sebze suyu, yumurta sarısının çeyreği
7. ayda; tam yumurta sarısı, bisküvi, pirinç, pirinç unu,tavuk ve balık etleri, bitkisel sıvı yağlar, sebze çorba ve sebze pure, devam mamaları
8. ayda; kıymalı – sebzeli iyice ezilmiş ev yemekleri, tam yumurta ve pastörize peynir, süt – yoğurt, devam mamaları
12. ayda; aile sofrasında oturup kendi porsiyonlarına ve yumuşaklığına gore besin seçip tüketebilir.
İLK İKİ YIL İÇERİSİNDE BEBEĞİNİZİN YEME DAVRANIŞI DEĞİŞİEBİLİR TEDİRGİN OLMAYIN!
Bebeğinizin hayatının ilk 2 senesinde yağ kısıtlanmamalı, tam yağlı ürünler kullandırılmadır. Bebeklik döneminde yağ kısıtlanması büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkileyebilir. Iki yaşından sonra bebeğiniz artık sizin yediğiniz yemekleri sizinle birlikte yiyebilir ancak elbette onlara uygun hazırlama teknikleriyle hazırlandığı sürece...
ÇOCUĞUM ANA ÖĞÜNLERDE AZ MI YİYOR?
Eğer böyle bi durumla karşı karşıyaysanız ana öğünlerin haricinde çocuğunuzun neler yediğine ve saatin ana öğüne yakın olup olmadığını kontrol edin. 1- 5 yaş gruplarındaki çocuklarımız bu dönemde kuralları öğrenmeye başlar. 5 yaşına kadar yemeğini tek başına yiyememesi normal kabul edilir; 7 yaşından itibaren tek başına yemek yiyebilecek konuma gelirler. Okul öncesi dönemde çocuklar henüz oyun çağında olduklarından; elle yenilebilen, kaşık, çatal, gibi gereçlere ihtiyaç duyulmayan tüketilebilen tarzda yiyeceklerden hoşlanırlar. Sevmediği yemekler olacaktır mutlaka ama bunları zorla yedirmek yerine çocuğun bu besini merak etmesini sağlama yoluna gidilmeli, o yemek sık sık masaya konulmalıdır.
ÇOCUKLARDA SIKLIKLA KARŞILAŞILAN SAĞLIK SORUNLARINDA BESLENMENİN YERİ
KONSTİPASYON (KABIZLIK) –DİYARE (İSHAL):
ishal tek başına bir hastalık olmamakla birlikte, peşi sıra gelebilecek hastalıkların da habercisidir. Ishalin şiddetine gore 1-2 gün su ve evde hazırlanabilen elektrolit çözeltisi ile yoğurt verilmelidir.
Evde hazırlanabilen elektrolit çözeltisinde ;
·2/3 silme tatlı kaşığı tuz
·Attığınız tuzun yarısı kadar yemek sodası
·1 çorba kaşığı şeker
·1 çorba kaşığı limonun suyu
1 su bardağı çay veya (potasyumdan zengin olduğu için) çay da eriterek saat başı kg başına 20 ml verilmesi gerekmektedir.
Çok şiddetli olmayan ishal durumlarında tuzlu ve yağsız ayran, kabuksuz elma, muz, kabuksuz şeftali iyice yavaşlamış ishalde de yoğurt, haşlanmış patates, yayla çorbası, beyaz ekmek, beyaz peynir, pirinç lapası, yağsız makarna verilebilir. Posasız ve az yağlı- yağsız bir diyet olmalıdır. ŞEKERLİ BESİNLERİN TÜKETİLMEMESİ ÖNEMLİDİR.
Akut kabızlıkta da ishalin tam tersi bir yöntem uygulanır. Diyet sulu ve posalı olmalıdır. Erik, incir, kayısı marmelatları veya kompostoları, kepekli – tam tahıllı ekmekler, kavun, karpuz, posalı ve kabuklu meyveler ile yağlı yiyecekler tercih edilmelidir.
ALERJİ:
Besinlere alerji durumunda kusma, ishal, ödem, huzursuzluk, deride kızartılar, solunum güçlüğü sıklıkla görülen belirtilerdendir. Alerjinin en çok görüldüğü besinlerden yenildiği andan itibaren belirtilerini gösterebilen çilek, ceviz, deniz ürünleri ve balıklar, yenildikten bir sure sonar belirti verebilen süt, yumurta, et, portakal, çikolata ve baklagiller’ dir. Genellikle çiğ besinler, pişmiş olanlarına gore daha alerjeniktir. Belirlenen bu besinler 4 gün diyetten çıkarılmalı ve 5 gün tekrar tükettirilmeli alerjenik belirti gözlenmelidir.
Süt alerjisi en sık karşılaşılan durumardan bir diğeridir. Yalnızca belli bir hayvanın sütüne alerjisi olabileceği gibi (diyetten yalnızca o hayvanın sütü ve süt ürünleri çıakrtılır), sütün proteinine karşı alerjisi olan çocuklar da vardır. Bu durumda laktoz intoleransı testi yapılmalı ve laktozsuz süt ve ürünleri tüketilmelidir.
ÇOCUĞUMUZ ANNE KARNINDAYKEN ALERJİ DÖLÜNÜN ETKİLEMESİNİ ÖNLEMEK ADINA, ANNELERİN ALERJİK OLDUĞU BESİNLERİ TÜKETMEMESİ ÖNEMLİDİR.
ÇÖLYAK:
Buğday, yulaf ve çavdar diyetten çıkarılır. Çölyaklı çocukların bağırsaklarında yağın emilimi güç olduğundan Çocuklarımızı kimseyle kıyaslamamalıyız. Her çocuğun harcadığı enerji miktarı aynı olmayabilir. Unutmayın bu dönemde çocuğunuza doğru beslenme alışkanlığını edindirmek, ileriki yıllarında yaşam kalitesini arttıracaktır. Yemeği yedirmek için pazarlık yapma şansının olmadığını ona anlatmak, yerse ödül yemezse ceza gibi bir strateji geliştirmemelisiniz. Hazırladığınız mönüde çocuğunuzun sevdiği bir çeşit yemek mutlaka olmalıdır.
UZM. DYT AYFER BOZKURT
DYT. BEGÜM KURAN