2022 Sözleşmesinde Geçen İlave Ücrete İlişkin Düzenlemeler 

I.BÖLÜM

2022 sözleşmesinin 8.3 maddesinde düzenlenmiştir. Daha önceki bütün sözleşmelerde aynı düzenleme mevcuttur. İki temel fiil öngörülmüştür. Birincisi ilave ücret uyarısıdır. İlave ücret uyarısı, hastane veya tıp merkezi içerisinde SGK tarafından belirlenmiş şekli ile para tahsilatının yapıldığı her bir bankoya asılmak zorundadır. Asılmaması halinde 10.000 TL ceza öngörülmüştür. Lakin uygulanacak olan ceza, banko başına hesap edilmektedir. Örneğin hastane içinde yedi banko bulunmasına rağmen iki bankoda ilave ücret uyarısı levhası asılmamış ise 20.000 TL ceza uygulanacaktır.

Sağlık Hizmet Sunucusu tavan dahilinde belirlediği ilave ücret oranını, SGK tarafından ilave ücret tavan oranını duyurulmasını ve/veya Kurumca ödenecek sağlık hizmeti bedellerinin yayımlanmasını takiben 20 (yirmi) iş günü içinde, alınacak ilave ücret oranındaki değişiklikleri ise 10 (on) iş günü içinde bildirmekle yükümlü kılınmıştır. Bildirimler yazılı olabileceği gibi Medula sistemi üzerinde de yapılabilmektedir.

İlave ücret bildirimlerine ilişkin iki temel hususa vurgu yapmakta fayda bulunmaktadır. Bunlardan birincisi; Kurum tarafından ödenecek sağlık hizmet bedellerinin yayımlanması hükmüdür. Bu hükme göre Sağlık Uygulama Tebliğinde yapılan değişiklik ile ödeme kapsamında alınan her bir işlem için 20 iş günü içinde bildirim yapılması gerekmektedir. Uygulamada çok dikkat edilmemiş olsa da bildirim yapılmaması ceza uygulanmasına engel değildir. İkinci temel husus ise alınan oranda yapılan indirimdir. Eğer kısmi süreli veya devamlı olarak sağlık hizmet sunucusu aldığı ve önceden bildirdiği ilave ücret oranını indirmiş ise, yeni oranı da bildirmesi gerekmektedir. Bildirim süresi 2022 yılı sözleşmesinde 10 (on) iş günü olarak belirlenmiştir. Bildirilmemesi halinde ceza ile uygulanabilecektir. İlave ücret bildirimlerine ilişkin ceza tutarı ise her bir fiil için 1.000 TL’dir. Örneğe tekrar dönecek olursak, eğer sağlık hizmet sunucusu almakta olduğu %200 ilave ücreti kısmi süre ile %100 oranına indirse bir ay sonra da tekrar %200 oranına çıkarmış olsa ancak herhangi bir bildirim yapmamış ise iki ayrı fiil (önce indirim sonra ise tekrar eski hale getirme eylemleri) sayılarak 2.000 TL ceza uygulanacaktır.

İlave ücrete ilişkin düzenlemeler Sağlık Uygulama Tebliğinin 1.9 maddesinde yer almaktadır. 04.02.2018 tarihinde yapılan değişikliğe göre özetle, yatan hastada aynı başvuru numarası içinde sunulan sağlık hizmeti için SUT fiyatları ile 100 TL’yi aşması halinde “Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge”nin hastanın taburcu olduğu tarihe kadar yazılı veya elektronik ortamda verilmesi gerektiği belirtilmiştir. 

04.02.2018 tarihiden önce yatan hasta ayrımı olmaksızın sunulan sağlık hizmetinin SUT fiyatları ile 100 TL’yi geçmesi halinde “Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge”nin hastaya verilmesi zorunlu kılınmıştı. Ayrıca eğer hastanın talebi olması halinde tutar sınırı olmaksızın sunulan tüm işlemlerin ayrıntılı bilgisinin yazılı veya elektronik ortamda verilmesi gerekiyordu.

Sağlık Uygulama Tebliğinde geçen söz konusu hükmün ihlali durumunda 2022 sözleşmesinin 12.3 maddesinde her bir hasta için 3.000 TL ceza uygulanacaktır. Bu ceza 2018 ve 2017 yılı sözleşmelerinde de aynı şekilde yer almaktadır. 2016 ve 2012 yılı sözleşmelerinde “Hastaya Sunulmuş Olan Hizmetleri ve İlave Ücreti Gösterir Belge”’nin yanında ayrıca acil halin sona ermesi sonrasında acil halin sona erdiğine ve müteakip işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna dair hastaya/hasta yakınına gerekli bilgilendirmenin yapılmaması halinde her bir hasta için 3.000 TL cezai müeyyide uygulanmaktaydı.

2012 ve 2016 yılı sözleşmelerinde acil halin sona erdiğine ve devam eden işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna dair bilgilendirme fiili yer almasına rağmen, 2017, 2018 ve 2022 sözleşmelerinde yer almamıştır. Dolayısıyla 2017 yılı sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, acil halin sona erdiğine ve devam eden işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna dair bilgilendirme yapılmadığı tespit edilmesi halinde cezai müeyyide uygulanmayacaktır. Çünkü sözleşme metninde cezaya konu olan fiil daha sonraki sözleşmelerde kaldırılmıştır.

Sağlık Uygulama Tebliğinde hastaya sunulmuş olan hizmetler için ilave ücreti gösterir belgenin verilmesi hususunda 04.02.2018 (yürürlük tarihi 15.02.2018) tarihinde yeniden düzenleme yapılarak ayaktan tedaviler kapsam dışına çıkarılmıştır. Bu durumda SUT’un yürürlük tarihi olan 15.02.2018 tarihinden önceki bir döneme ait şikayet için bu tarihten sonraki bir dönemde 3.000 TL tutarındaki cezanın uygulanıp uygulanmayacağı merak konusu olabilir. Cezanın dayanağı sözleşmedir. 2022 ve önceki sözleşmelerde söz konusu ceza aynı şekilde ve miktarda düzenlenmiştir. Lakin cezaya konu fiilin kaynağı Sağlık Uygulama Tebliğidir. SUT hükümlerinde değişiklik olduğu ve tanımlanan yükümlülük yeni bir çerçeve çizildiği için değişikliğin yürürlük tarihi olan 15.02.2018 tarihinden önceki dönemlere ait ayaktan tedavilere ilişkin ihbar, şikâyet yahut inceleme ve denetimler için ceza uygulanmaması gerekmektedir.